بایدها و نبایدهای مسمومیت‌های دارویی
تاریخ انتشار: ۸ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۸۹۹۰۳
به گزارش خبرگزاری فارس از مازندران، به مناسبت هفته پیشگیری از مسمومیت مصاحبه‌ای با ابراهیم صالحی‌فر معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مازندران، متخصص داروسازی بالینی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران ترتیب دادیم که در ادامه با هم می‌خوانیم.
* فارس: تعریف مسمومیت ناشی از دارو چیست؟
صالحی‌فر: مسمومیت دارویی شایع‌ترین عامل مراجعه مسمویت به بیمارستان‌ها است؛ اگر هر دارویی به روش نادرست، توسط فرد نامناسب یا به مقدار نامناسب استفاده شود، می‌تواند منجر به مسمومیت شود، مسمومیت ناشی از دارو به دو صورت مسمومیت‌های تصادفی در ۴۸ درصد موارد و مسمومیت عمدی یا اوردوز دارویی در ۵۲ درصد موارد اتفاق میفتد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بر اساس آمارهای دریافت شده از بیمارستان‌های مرجع مسمومیت در کشور، حدود ۳۹.۳ درصد از مراجعان مسمومیت به بیمارستان‌های سراسر کشور با دارو مسموم شده‌اند.
*فارس: چه عواملی می‌توانند خطر مسمومیت ناشی از داروها را افزایش دهند؟
صالحی‌فر: باید گفت زندگی صنعتی جوامع کنونی و دسترسی آسان به انواع دارو و سموم نداشتن اطلاعات کافی از موارد مصرف، عوارض، خطرات و هشدارهای مربوط به داروها اهمال در نگهداری صحیح داروها در منزل
جوان بودن جمعیت کشور و برخی مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مرتبط با آن و سوء مصرف مواد مخدر و محرک که می‌تواند تعداد مسمومیت‌های عمدی را افزایش دهد.
*فارس: علائم مسمومیت ناشی از داروها چیست؟
صالحی‌فر: علائم مسمومیت به نوع دارو و مقدار مصرفی آن بستگی دارد. علائم کلی مسمومیت می‌تواند شامل مواردی از جمله احساس بیمار بودن، اسهال، درد شدید معده، خواب آلودگی، سرگیجه یا ضعف، تب، لرز، از دست دادن اشتها، سردرد، تحریک پذیری، مشکل در بلع (دیسفاژی)، مشکلات تنفسی، تولید بزاق بیش از حد معمول، بثورات پوستی، سیانوز، سوختگی اطراف بینی یا دهان، دوبینی یا تاری دید، تشنج، از دست دادن هوشیاری، از دست دادن تعادل و هماهنگی بدن و در موارد شدید کما باشد.
اگر فردی بیش از حد از یک دارو استفاده کند، ممکن است علائم خاص داروی مصرف شده و همچنین علائم عمومی‌تر ذکر شده در بالا را تجربه کند.
*فارس: درصورتی‌که مسمومیت ناشی از داروها باشد، افراد چه کاری باید انجام دهند؟
صالحی‌فر: حتی اگر در ابتدا خوب به نظر برسید، در اغلب مسمومیت‌های اتفاقی و یا تعمدی با داروها، برای اطلاع از نحوه انجام اقدامات اولیه، هرچه سریع‌تر با شماره تلفن مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم ۱۹۰ داخلی ۳۱۲ و یا اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.
در صورت هوشیاری با حفظ خونسردی نام دارو یا داروهای مصرفی و تعداد و دوز مصرفی دارو و ظروف قرص را برای بردن به بیمارستان نگه دارید تا به کادر درمان اطلاع دهید.
درصورت بروز مسمومیت چیزی نخورید و نیاشامید یا خود را وادار به استفراغ نکنید.
*فارس: چگونه می‌توان از مسمومیت ناشی از داروها جلوگیری کرد؟
صالحی‌فر: با توجه به این موضوع که بیش از ۹۰درصد مواقع مسمومیت‌ها در خانه اتفاق میفتد با توجه به برخی نکات می‌توان از بروز مسمومیت ناشی از داروها جلوگیری کرد، به‌عنوان مثال تمام داروها را در کابینت‌های قفل شده و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
داروها را در ظروف اصلی خود و با لیبل مناسب نگهدارید و آنها را به ظرف دیگری منتقل نکنید.
اگر در مورد دستورالعمل مصرف داروها مطمئن نیستید یا سؤالات بیشتری دارید، از دکتر داروساز یا پزشک خود راهنمایی بخواهید.
همچنین برای مصرف داروهای تجویز شده، همیشه برچسب دستورالعمل را بخوانید.
سعی کنید از مصرف دارو در حضور کودکان پرهیز کنید و هرگز برای تشویق کودکان به مصرف دارو از کلماتی مثل «آب نبات یا شکلات» استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است آنها را به مصرف داروهای دیگران ترغیب کند.
همچنین هنگام خواندن برچسب داروها از نور کافی استفاده کنید تا از مصرف داروهای اشتباه جلوگیری کنید.
*فارس: چه داروهایی بیشترین خطر مسمومیت را دارند؟
صالحی‌فر: در گروه مسمومیت دارویی، آرام‌بخش‌ها در سال ۱۴۰۱ و نیمه نخست سال ۱۴۰۲ بیشترین درصد مسمومیت با ۳۷درصد را شامل می‌شوند.
داروهای مسکن غیرمخدر و سپس داروهای ضدافسردگی، آنتی‌سایکوتیک‌ها، دیگوکسین و داروهای قلبی، آنتی‌بیوتیک و آمفتامین و محرک‌های CNS در رتبه بعدی قرار می‌گیرند.
همچنین مسمومیت با داروهای کورتون و کنتراسپتیو شیوع کمتری دارند.
* فارس: چگونه می‌توان تشخیص داد که آیا فردی مسمومیت ناشی از داروها دارد یا خیر؟
صالحی‌فر: ﺍﻏﻠﺐ ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖهﺎﯼ ﺩﺍﺭﻭﯾﯽ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻉ ﺩﺍﺭﻭﯼ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﻋﻼﻣﺖ ﻭ ﻋﺎﺭﺿﻪ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﯽ ﺑﺮﻭﺯ ﮐﻨﺪ؛ بﺮﺍﯼ ﻣﺜﺎﻝ ﺩﺍﺭﻭﯼ ﺁﺗﺮﻭﭘﯿﻦ ﺍﻣﺜﺎﻝ ﺁﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺸﺎﺩﯼ ﻣﺮﺩﻣﮏ ﭼﺸﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻓﺮﺩ ﺩﺍﺭﻭﯾﯽ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﺳﺘﻪ ﻣﺼﺮﻑ ﮐﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﻌﺎﯾﻨﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯿﺘﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻧﻮﻉ ﺁﻥ ﭘﯽ ﺑﺮﺩ.
ﺍﻣﺎ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﮐﻠﯽ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﮔﻮﺍﺭﺷﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻬﻮﻉ ، ﺩﻝ ﺩﺭﺩ ﻭ ﺿﻌﻒ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺮﺍﻍ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺩﺍﺭﻭﻫﺎ ﺭﺥ ﺩﻫﺪ ﺩﺭ ﺗﻨﻔﺲﻫﺎﯼ ﺗﻨﺪ ، ﺳﺮﺩﺭﺩ ﻭ ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ ﻧﯿﺰ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺭﺥ ﺩﻫﺪ.
ﺍﺧﺘﻼﻝ ﻫﻮﺷﯿﺎﺭﯼ، ﺗﻨﮕﯽ ﻧﻔﺲ ، ﺗﺸﻨﺞ ﻧﯿﺰ ﺍﺯ نشانه‌هاﯼ ﺟﺪﯼ ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ ﺩﺍﺭﻭﯾﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﯿﺮﻭﻧﺪ.
* فارس: چه اقداماتی برای درمان مسمومیت ناشی از داروها انجام می‌شود؟
صالحی‌فر: ﺍﮔﺮ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﯾﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﺩﯼ ﺳﻬﻮﯼ ﻭ ﯾﺎ ﺍﺯ ﺭﻭﯼ ﻋﻤﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭﯼ ﺩﺍﺭﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﮐﺮﺩه ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺘﺶ ﺷﻮﺩ، ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﭘﺰﺷﮏ ﯾﺎ ﻣﺮﺍﮐﺰ ﺩﺭﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮﺩ.
در اغلب مسمومیت‌های اتفاقی و یا تعمدی با داروها، برای اطلاع از نحوه انجام اقدامات اولیه، بهتر است هرچه سریع‌تر با شماره تلفن مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم ۱۹۰ داخلی ۳۱۲ و یا اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.
ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﻓﺮﺩ ﻣﺴﻤﻮﻡ ﻏﯿﺮﻫﻮﺷﯿﺎﺭﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭﺵ ﺑﺴﺘﻪﻫﺎﯼ ﺩﺍﺭﻭﯼ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ، با ﺣﻔﻆ ﺧﻮﻧﺴﺮﺩﯼ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺍﻟﻘﺎﺀ ﺍﺳﺘﻔﺮﺍﻍ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻓﺮﺩ، ﺑﺴﺘﻪﻫﺎﯼ ﺩﺍﺭﻭﯾﯽ ﺭﺍ ﻫﻤﺮﺍه ﺑﯿﻤﺎﺭ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎﺭﺳﺘﺎﻥ ﺑﺒﺮﯾﺪ.
ﺩﺭ ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖﻫﺎﯼ ﺗﻌﻤﺪﯼ ﺑﺎ ﺩﺍﺭﻭ، ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻫﻮﺷﯿﺎﺭﯼ ﻓﺮﺩ ﻣﺴﻤﻮﻡ، ﻧﺎﻡ ﺩﺍﺭﻭ ﯾﺎ ﺩﺍﺭﻭﻫﺎﯼ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻫﺮ ﯾﮏ ﺍﺯ ﺁﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻭﯼ ﺑﭙﺮﺳﯿﺪ ﻭ ﺑﻪ ﮐﺎﺩﺭ ﺩﺭﻣﺎﻧﯽ ﺍﻃﻼﻉ ﺩﻫﯿﺪ ﺗﺎ ﺁﻥﻫﺎ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﻨﺎﺳﺐشامل ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﯽدﻭﺕ ﯾﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺎﺭﮐﻮﻝ، ﺣﺬﻑ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ، شست‌وﺷﻮﯼ ﻣﻌﺪه ﺍﻟﻘﺎﯼ ﺗﻬﻮﻉ، ﺭﻓﻊ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺍﻟﻮﺩﮔﯽ ، ﻗﻠﯿﺎﯾﯽ ﮐﺮﺩﻥ ﺍﺩﺭﺍﺭ ﻭ سایر را ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪ.
*فارس: آیا مسمومیت ناشی از داروها می‌تواند کشنده باشد؟
صالحی‌فر: بله؛ مسمومیت‌های دارویی می‌توانند کشنده باشند و باعث مرگ و میر شوند.
هرچند بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور، از سال ۱۳۹۶ تاکنون درصد مرگ ناشی از مسمومیت دارویی کاهش یافته و مرگ ناشی از مسمومیت دارویی در سال ۱۴۰۱ ، (۷.۳ درصد) و در ۶ماهه اول سال ۱۴۰۲ ،(۴.۵ درصد) بوده که نشان دهنده این است که در مراجعه به بیمارستان بسیاری از افراد نجات پیدا کرده‌اند.
*فارس: چه اقداماتی می‌توان برای کاهش خطر مسمومیت ناشی از داروها در کودکان انجام داد؟
صالحی‌فر: قرار دادن داروها در طبقات بالایی به‌صورتی که کودک به آنها دسترسی نداشته باشند، قرار دادن داروها در کشوها یا کمدهای کلیددار به‌منظور جلوگیری از دسترسی کودکان و عدم نگهداری داروها در کیف‌های دستی به ویژه توسط مادران و یا رها کردن کیف حاوی دارو در دسترس کودکان مهم است.
پرهیز از مصرف خود سرانه دارو برای کودکان و یا تغییر میزان تجویز شده توسط پزشک یا دکتر داروساز اندازه‌گیری شربت‌ها و محلول‌ها با پیمانه‌های استاندارد یا سرنگ‌ها به جای استفاده از قاشق یا پیمانه‌های غیراستاندارد مورد تاکید است.
همچنین افراد داروهای خود را در مقابل چشم کودکان نخورند؛ چرا که کودکان از رفتار بزرگسالان تقلید می‌کنند و ممکن است دور از چشم والدین داروها را مصرف کنند.
پرهیز از استفاده از الفاظی مثل آب نبات، شکلات یا الفاظ گول زننده دیگر در مورد داروها ضروری است، زیرا در این صورت ممکن است کودک به سمت مصرف داروها به‌ویژه داروهای خوش طعم برود.
پایان پیام/۸۶۰۳۴/م
منبع: فارس
کلیدواژه: مسمومیت دارویی اورژانس مصرف دارو در کودکان استان مازندران مسمومیت ناشی از داروها مسمومیت ناشی از دارو مسمومیت دارویی مصرف داروها مسمومیت ها مصرف دارو صالحی فر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۸۹۹۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
راه‌اندازی سامانه برخط رصد کمبودهای دارویی در کشور
به گزارش خبرگزاری مهر، ناصر هیراد گفت: با راه‌اندازی این سامانه اطلاعات دقیق کمبودهای دارویی معاونت‌های غذا و داروی سراسر کشور در دسترس قرار می‌گیرد.
وی با بیان به اینکه در گذشته افراد مختلف و حتی غیرمتخصص در خصوص کمبودهای دارویی اظهار نظر کرده و ارقام مختلفی را در مورد آن اعلام می‌کردند، افزود: از سال گذشته مسیرهای مختلفی برای احصای کمبودهای دارویی تعریف شده است که آمار جامعی را در اختیار سازمان غذا و دارو قرار می‌دهد.
هیراد ادامه داد: در منابع مختلف تعاریف متعددی برای کمبودهای دارویی ذکر شده که اعلام اعداد متناقض خود گواه موضوع است. بدیهی است سازمان غذا و دارو مرجع رسمی اعلام کمبودهای دارویی است.
وی افزود: بررسی عملکرد شرکت‌های پخش از لحاظ نحوه توزیع و اعمال اقدامات اصلاحی به صورت مستمر در حال انجام بوده و طرح سامانه‌ای شدن برنامه توزیع داروها و توسعه سامانه اعلام کمبودهای دانشگاه از طریق اضافه شدن موجودی شرکت‌های پخش دارو در دست اقدام است.
به گفته هیراد، پایش کمبودهای دارویی و زنجیره تأمین به صورت ویژه با دو روش شناسه گذاری و رصد کمبود معاونت‌ها بر اساس مبتنی بودن شواهد نیز انجام شده است.
وی خاطرنشان کرد: با اقدامات انجام شده ضمن پایش بهتر کمبودها، امکان برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای جبران آن وجود دارد؛ همچنین معاونت‌های غذا و داروی سراسر کشور نیز با دسترسی به این سامانه می‌توانند از میزان موجودی دارو اطلاع یافته و نسبت به پیگیری رفع مشکل حوزه خود اقدام نمایند.
کد خبر 6090507
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است